CSA-landbouw in Vlaanderen heel populair

De korte keten: recht van de boer

CSA is één van de manieren om je eten te kopen via de ‘korte keten’. De keten is dan zo kort mogelijk, met weinig of geen tussenschakels, direct van de boer. Steeds meer Vlaamse gezinnen halen hun dagelijkse kost uit de korte keten. Het blijkt namelijk leuk, lekker, gezond en goedkoop. Voor de boer is het ook een grote verbetering: hij of zij bepaalt zelf de prijs en verdient een eerlijk inkomen voor al dat harde werk.

Hoe werkt CSA?

Als consument koop je een jaar lang toegang tot lokale, biologische, kraakverse gewassen. Bovendien eet je vanzelf mee met de seizoenen: een flinke bonus voor je gezondheid en voor het milieu. Zelf oogsten brengt je bovendien ontspanning en zet kinderen op een speelse, spontane manier aan tot meer groenten eten. Als een jaarabonnement je moeilijk lijkt, dan zijn er ook nog de zelfoogstboerderijen met eenmalige formule.

'Je eet vanzelf mee met de seizoenen: een flinke bonus voor je gezondheid en voor het milieu'

Je betaalt eigenlijk niet rechtstreeks voor het eindproduct, maar voor de gehele werking van de boerderij. In ruil geniet je een jaar lang toegang tot kraakverse gewassen van deze boerderij. De CSA-boer ontvangt zo van enkele honderden mensen uit de buurt een inkomen en voorziet deze gezinnen ook een jaar lang van verse gewassen.

© CSA De Witte Beek

Zelf oogsten of afhalen

Meestal betekent CSA dat je zelf gaat oogsten, dat heet dan 'zelfoogst'. Je hebt betaald per lid van je gezin en je kan dus oogsten volgens dit aantal ‘porties’, gedurende een heel jaar. Op het veld zet de boer telkens vlaggetjes bij de gewassen die oogstklaar zijn, de boer schrijft op een bord ook een lijstje. Vaak, maar niet altijd, is de boer zelf aanwezig op het veld terwijl je oogst. Je kan ook zien van welke gewassen je nog spaarzaam moet oogsten en van welke je echt overvloedig kan oogsten.

Sommige CSA-boeren oogsten voor jou en zetten een pakket klaar bij de boerderij of een afhaalpunt bij jou in de buurt. Deze formule van CSA is ook voor groenten en fruit. Deze CSA-formule met afhalen kan daarom ook met zuivel, vlees en eieren van de boer; die kan je immers zelf niet zomaar gaan ‘oogsten’.

© CSA De Witte Beek

Is CSA altijd bio?

Het grootste deel van de CSA-boeren in Vlaanderen zijn gecertificeerd biologisch, maar niet allemaal. Wil je dus zeker zijn van de biologische teeltmethode en onafhankelijke controle, kijk dan uit naar het label of vraag er naar. Het is ook mogelijk dat de CSA-boer ‘in omschakeling naar bio’ is: hij krijgt al controle voor bio, maar is nog niet gecertificeerd. Net als alle andere biologische boeren, investeert de biologische CSA-boer veel in een vruchtbare bodem, door gewasrotatie, organische bemesting en sterke gewassen.

Efficiënt en tevreden boeren

CSA-boeren zijn over het algemeen tevreden boeren. Hun inkomen is stabiel, fair en voorspelbaar. Ze krijgen directe feedback op hun oogst en ze kunnen zich optimaal afstemmen op de behoeften van hun klanten. Ze telen een grote diversiteit aan gewassen op een kleine oppervlakte: een creatieve inspanning met veel voldoening. Het is indrukwekkend wat een CSA-boer kan opbrengen van één hectare landbouw, voor wel 250 personen voor een heel jaar. CSA-landbouw is daarmee een efficiënte vorm van landbouw in een klein land als België.

© Bioboerderij 't Ambrozijn

Voor één keertje kan ook

Een zelfoogstboerderij met eenmalige formule of de plukboerderij is ook een optie. Deze boerderij opent meestal gebonden aan het seizoen, bijvoorbeeld in juli en augustus wanneer er veel bessen rijp zijn. Het aanbod is specifiek anders voor elke zelfoogstboerderij: de ene biedt massa’s aardbeien in juni, de andere biedt vanaf half juli tot eind augustus een hele oogst blauwe bessen en honingbessen. Nog een andere biedt zelfoogst van pompoenen in het najaar.

'Bloemen, bessen en aardbeien heerlijk zelf gaan plukken'

Steeds meer zelfoogstboerderijen of plukboerderijen bieden ook sierbloemen, onbespoten biologisch en natuurlijk ook lokaal. Het principe bij de zelfoogstboerderij is steeds hetzelfde: je plukt of oogst hoeveel je zelf wil en je betaalt terplekke bij je vertrek voor die hoeveelheid.

Vind biopunten in je buurt

Tv-reportages met CSA