BioForum reageert op het boek 'Ode aan de E-nummers': niet vullen, maar voeden!
In verschillende media pleit de Nederlandse microbiologe Rosanne Hertzberger voor meer verwerkte voeding - bv. kant-en-klaarmaaltijden of diepvriesmaaltijden - met veiliger E-nummers. Ze vindt dit een beter alternatief dan zelf koken. BioForum Vlaanderen wil haar conclusies graag nuanceren. Een gezond voedingspatroon zoals het biologische is de beste garantie voor voedzame maaltijden met veel natuurlijke vitamines, mineralen en antioxidanten én zo weinig mogelijk toevoegingen.
De verschijning van het boek ‘Ode aan de E-nummers’ van Hertzberger kreeg onder andere aandacht in de krant De Morgen en in De Standaard. "Smartfood is de toekomst, zegt ze. Dat betekent: eten in elkaar gebokst door ingenieurs, op grote schaal, met gentechnologie, en uiteraard met voedseladditieven. ‘De industrie zal ons eten bereiden, en koken wordt zoals vissen of breien: activiteiten die niet langer nodig zijn, hobby’s die we beoefenen voor de gezelligheid’, zegt ze." (De Standaard, 12/04/2017)
Kritische kanttekeningen
BioForum plaatst enkele kritische kanttekeningen bij de stellingen van Hertzberger.
- Rosanne Hertzberger heeft het over vullen, niet voeden. Ze pleit voor meer bewerkte voeding die op smaak wordt gebracht en langer houdbaar wordt gemaakt door middel van voedseladditieven, bij voorkeur op grote schaal geproduceerd. Zo'n stelling druist lijnrecht in tegen het Convenant Evenwichtige Voeding, dat vorig jaar door de Vlaamse overheid en de voedingsindustrie ondertekend werd. Daarin wordt duidelijk gesteld dat onbewerkte voeding promoten prioritair blijft.
- Onderzoek heeft al voldoende aangetoond dat industriële voeding meer bewerkte, geraffineerde vetten, suikers en zout bevat. De producten die echt een meerwaarde hebben voor onze gezondheid, zijn over het algemeen weinig of niet bewerkt. Ze zijn van nature rijk aan vitaminen, mineralen en andere nuttige voedingsstoffen, en bevatten geen toegevoegde suiker of zout. Deze producten, liefst ook zo lokaal mogelijk geproduceerd, hebben dan ook geen aanpassing nodig. Denk maar aan groenten en fruit, water, noten, peulvruchten, verse vis en vlees, melk, …
- De biosector erkent het nut van E-nummers om ons voedsel te bewaren, maar bewijst elke dag dat het ook mogelijk is om verwerkte voeding te maken met zo weinig mogelijk toevoegingen. "De biosector wil zo natuurlijk mogelijk werken en vindt dat verwerkte producten de kwaliteit van de grondstoffen zoveel mogelijk moeten behouden. De Europese biowetgeving ondersteunt dit: het gebruik van additieven, hulpstoffen en technieken is beperkt. Bovendien moet 95 % van de ingrediënten van verwerkte producten van biologische oorsprong zijn. Ingrediënten op basis van ggo's zijn niet toegelaten," aldus Lieve Vercauteren, directeur van BioForum.
- Hertzberger heeft een groot vertrouwen in de technologie én in de industrie. Verliest zij (als kind van haar academische vorming en stage bij Nestlé) soms uit het oog dat economische belangen meer dan eens de gezondheid van consumenten voorbijsteken? Ze haalt graag het voorbeeld van appeltjes met citroensap aan: als je citroensap toevoegt aan appeltjes opdat ze niet bruin worden, dan doe je dit vanwege de 'natuurlijke' chemische eigenschappen van vitamine C (E300). Ze vermeldt echter niet dat heel wat E-nummers synthetische producten zijn die bovendien vaak gebruikt worden om de consument te misleiden: synthetische smaakversterkers die maskeren dat een aardbeiendrank geen aardbeien bevat, kleurstoffen die cake een ambachtelijke eigele kleur geven… Enige kritische houding is dus aangewezen!
- In een van de artikels beweert Hertzberger dat biosupermarkten kampioen zouden zijn in voedselverspilling omdat ze in verhouding meer verswaren hebben. Dat is klinkklare onzin. We vragen ons af op welke cijfers zij zich baseert. Ze geeft zelf aan dat er helemaal nog geen onderzoek gebeurd is naar welk type supermarkten het slechtst scoren op reststromen. Dit lijkt dus pure stemmingmakerij.
Feit is dat winkels, biologisch of niet, werken volgens een economische realiteit waarin ze streven naar een aantrekkelijk aanbod verswaren met een goede rotatie. Kleinere winkels met minder cliënteel hebben in verhouding meer droogwaren, wat verspilling net helpt tegengaan. Er is ook geen verschil in houdbaarheid tussen biologische groenten en fruit en hun gangbare tegenhangers.
De biosector is zeer geëngageerd om voedselverspilling te helpen vermijden en werkt er voortdurend aan om hierin een voorbeeldrol te spelen. Laat ons ook niet vergeten dat ruim 1/3de van het totale voedselverlies volgens de FAO door de consument gebeurt.
* * *
BioForum Vlaanderen vzw is de sectororganisatie van de biologische landbouw & voeding en representeert boeren, verwerkende bedrijven, verdelers, grootdistributie, kleinhandel en foodservices. Daarnaast horen ook controleorganisaties, onderzoeksinstellingen en maatschappelijke organisaties tot onze sector.
