Portret - CSA Bio bij Bernd: 'Samenwerking is de sleutel om kringlopen te sluiten'
Bernd startte 5 jaar geleden als bioboer en een jaar later ontstond de biologische CSA-boerderij ‘Bio bij Bernd’. Nu evolueert ‘Bio bij Bernd’ tot een bloeiend bedrijf dat de kringlopen sluit en waar een optimale productie samengaat met veel zorg voor de bodem en de omgeving. Hierbij laten Bernd en Rosette zich inspireren door de biodynamische landbouw.
Geld als een werkmiddel
Vandaag beschikt ‘Bio bij Bernd’ over twee serres en een stuk landbouwgrond, samen een kleine twee hectare in het Vlaams-Brabantse Geetbets (naast nog ongeveer 5 hectare in omschakeling). Hier telen ze een 70-tal biologische groenten, die ze verkopen via wekelijkse pakketten in Midden-Limburg en via de biologische groothandel. 50 weken per jaar kunnen ze hun klanten van een groentepakket voorzien, voornamelijk gevuld met groenten van eigen teelt.
In 2012 gaf Bernd zijn leven een nieuwe wending, door te kiezen voor de opleiding voor biologische en biodynamische Landbouw van Landwijzer.
Bernd: “Toen ik startte met de opleiding vond ik dat alles dat naar geld rook, stonk. Dankzij de lessen bedrijfsbeheer en de manier waarop ze gegeven werden, ben ik geld gaan zien als een werkmiddel, net als een schoffel. Ik kan geld inzetten om te bouwen aan een project en maatschappij waar ik in geloof. Ik ben nu heel blij dat ik echt het vertrouwen heb gevonden om als ondernemer in de landbouw te gaan staan.”
Teruggeven aan de bodem
Vaste grond onder de voeten van het bedrijf krijgen, letterlijk dan, vormde de eerste grote uitdaging. Starten kon ‘Bio bij Bernd’ via seizoenspacht op de reeds gecertificeerde biologische grond van een biologische melkveehouder. In 2015 kon Bernd een serre aankopen in Geetbets, het begin van een eigen vaste plek. Sinds vorig jaar heeft hij ook een tweede serre en een aanpalend stuk landbouwgrond ter beschikking.
“Werken aan het herstel van de bodem en de vruchtbaarheid, is niet alleen noodzakelijk voor de vitaliteit van onze gewassen. We beschouwen het ook als een eer om dat te doen, om iets terug te geven aan de bodem.”
Bernd: “Die eigen aanpalende grond is een heel mooie zaak, want zo kunnen we de teelten die we nu op andere locaties telen naar huis halen en ons bedrijf hier verder vormgeven, als één geheel. De groei en nieuwe ontwikkelingen dagen ons ook uit te werken aan verbetering. We vernieuwen voortdurend en sturen steeds bij vanuit ons streven naar een optimale productie met veel zorg voor bodem en omgeving.”
Hun zorg en aandacht voor de bodemvruchtbaarheid is goed zichtbaar wanneer je een kijkje neemt in de serres: het zijn oases van groen met een groot aanbod teelten, en dat al midden april.
Rosette: “Toen we hier drie jaar geleden terecht kwamen, was de bodem er echt niet goed aan toe; hij had erg geleden. Je kan je nauwelijks voorstellen hoe het was. Werken aan het herstel van de bodem en de vruchtbaarheid, is niet alleen noodzakelijk voor de vitaliteit van onze gewassen.We beschouwen het ook als een eer om dat te doen, om iets terug te geven aan de bodem. Hiervoor werken we ook met de preparaten uit de biodynamische landbouw. Het is fijn om al een duidelijke vooruitgang te zien. Al blijft die zorg voortdurend nodig: hier en daar zie je dat planten het niet goed doen, daar hebben we nog extra werk.”
Samenwerking met bio melkveehouder
De bedrijfsontwikkelingen bieden nieuwe kansen en uitdagingen. Een ruimere vruchtwisseling is mogelijk, meer mechaniseren en nieuwe afzetkanalen organiseren blijkt nodig. Om er als duurzaam bedrijf te kunnen staan, kijken Bernd en Rosette uit naar enkele verbouwingen.
Ze maken bewust keuzes, passend bij hun idealen, en met de nodige realiteitszin. En soms is het vooral een kwestie van mee bewegen met wat zich aandient.
Bernd: “Ook nu we hier ons eigen stuk landbouwgrond hebben, blijven we samenwerken met de biologische melkveehouder die onze start mee mogelijk maakte. Een melkveebedrijf vormt een mooie sleutel om kringlopen te sluiten en het dierlijk aspect op ons bedrijf te integreren, onder andere door het gebruik van hun mest. Samen vormen we een robuuster geheel. Je moet ook niet alles zelf willen doen. En door af en toe te gaan helpen melken, houden we de verbinding. Het is fijn dat we op elkaar kunnen rekenen.’
Rosette: “Het mooie aan het verhaal van de biodynamische landbouw is dat het een positief verhaal is, het voegt iets extra toe aan je landbouw en je groenten en bloemen. En het geeft je ook een taal voor wat je al aanvoelt, of vanzelf doet. Bovendien brengt het je in contact met gelijkgezinden en dat is heel waardevol.”
Fleurige toekomstplannen
Dat persoonlijke ontwikkelingen en bedrijfsontwikkelingen elkaar beïnvloeden en bevruchten, maakt de keuze van Rosette mooi zichtbaar. Tot nu toe werkte zij vrijwillig mee in het bedrijf, maar ze was dringend toe aan een carrièrewending. Nu ziet zij haar professionele toekomst ook in het bedrijf, en wel met wat haar het meest na aan het hart ligt: de bloementeelt. Zij maakt nu plannen om een sterke rendabele bloementak uit te bouwen.
Rosette: ”Bloemen zijn voor mij een middel om de bodem, het bedrijf én de mensen te behagen.”
Bernd: “Het is heel mooi dat Rosette op die manier ook die bloeiende kwaliteit in het groter geheel brengt. Want bij groenten laat je de gewassen zelden bloeien.”
Rosette: “Om daar met meer zelfvertrouwen in te kunnen staan én om te leren hoe ik van die bloementeelt een rendabele bedrijfstak kan maken, besloot ik eveneens om een opleiding bij Landwijzer te gaan volgen. In september 2017 ben ik gestart. Wat voor mij heel waardevol is, is dat je enerzijds de kennis krijgt aangereikt en anderzijds met de nodige zorg ondersteund wordt in je persoonlijk proces.”
Een extra dimensie
De zorg voor het geheel, voor hun bedrijf als één organisme, voor de vitaliteit van hun bodem en gewassen, en voor het sociale aspect van hun bedrijf, zit verweven in zowat alles wat Rosette en Bernd doen. De inspiratie hiervoor vinden ze in de biodynamische landbouw, die hen een kader biedt, maar ook veel vrijheid.
Rosette: “Het mooie aan het verhaal van de biodynamische landbouw is dat het een positief verhaal is, het voegt iets extra toe aan je landbouw en je groenten en bloemen. En het geeft je ook een taal voor wat je al aanvoelt, of vanzelf doet. Bovendien brengt het je in contact met gelijkgezinden en dat is heel waardevol.”
Bernd: “We willen bijkomend naast het biolabel nu ook graag toewerken naar het Demeter-label: het keurmerk van de biodynamische landbouw. Momenteel doen we samen met een 6-tal andere bedrijven aan collegiale toetsing, delen we openhartig ervaringen over ons bedrijf en onszelf, en stimuleren we elkaar in de persoonlijke en bedrijfsontwikkelingen. Een boeiende weg!”
Bekijk het video-portret over ‘CSA Bio Bij Bernd’ van Landwijzer, die de opleiding voor biologische landbouw organiseert. Dit portret kadert in een inspirerende reeks waarin afgestudeerde studenten in beeld komen.
Meer info op www.biobijbernd.be en www.landwijzer.be
