Portret - Widar: "Niets werkt zo verbindend als samen voedsel produceren.”
In 1982 werd in de Kempische gemeente Merksplas de zorggemeenschap Widar opgericht, waar mensen met een matige tot ernstige beperking kunnen wonen en werken. Dirk Govaerts deed er dat eerste jaar stage en is er niet meer weggegaan.
Dirk: “Je kan Widar zien als klein dorp. Mensen met een beperking wonen er in verschillende huizen samen met gezinnen. Overdag gaan ze aan de slag in een van de werkgebieden. Er is een kaasmakerij, een weverij, een bakkerij, een winkel enzovoort. Landbouw is ook zo’n werkgebied. Niet iedereen die hier werkt, woont hier trouwens. Een heel aantal mensen gaan ’s avonds gewoon naar huis.”
MENS, VOEDSEL, NATUUR
Widar laat zich leiden door de antroposofie van Rudolf Steiner. Die zet de mens centraal in alle domeinen van het leven. Dirk: “Iedereen heeft het recht om te werken, ook mensen die maar moeilijk mee kunnen in de huidige maatschappij. Landbouw is de ideale manier om mensen een zinvolle dagbesteding te geven. Niets werkt zo verbindend als samen voedsel produceren.”
Widar werkt biodynamisch. Het sociale aspect is enorm belangrijk, daarnaast is er een sterke focus op grondgebondenheid en het sluiten van kringlopen. Dankzij de hulp van natuurgronden van Natuurpunt en Agentschap Natuur & Bos slaagt Widar erin om een gesloten gemengd bedrijf te zijn. Ze doen aan kleinschalige akkerbouw, hebben melkvee, een boomgaard, kleinfruit en een groentetuin. Daarnaast wordt er ook veel werk gemaakt van landschapsontwikkeling.
"Iedereen heeft het recht om te werken, ook mensen die maar moeilijk mee kunnen in de huidige maatschappij. Landbouw is de ideale manier om mensen een zinvolle dagbesteding te geven."
BIODYNAMISCH
“Voedsel produceren is niet ons eerste doel. We kijken naar hoe je een bedrijf zo kan vormgeven dat de mens belangrijk wordt. Dat staat haaks op het huidige landbouwmodel, waar vooral grootschaligheid en ver doorgedreven mechanisatie gestimuleerd worden.”
Een groot deel van de geproduceerde voeding is voor eigen gebruik, maar niet alles. Dirk: “Door een deel van de opbrengsten te verkopen in de winkel vergroot je het contact met de buitenwereld, wat voor de bewoners hier ook belangrijk is. Ook hier weer gaat het om verbinden.”
De grote uitdaging van de landbouw is volgens Dirk dan ook niet teelttechnisch. “Daar zijn onderzoekers voldoende mee bezig. Wel gaat er te weinig aandacht naar het sociale aspect. Boeren houden maar moeilijk het hoofd boven water. Wij hier op Widar zoeken dan ook naar hoe je landbouw zo kan organiseren dat het gedragen wordt door de maatschappij. ”
"Voedsel produceren is niet ons eerste doel. We kijken naar hoe je een bedrijf zo kan vormgeven dat de mens belangrijk wordt. Dat staat haaks op het huidige landbouwmodel."
In de biodynamische landbouw zit dat sociale aspect ingebakken via de collegiale toetsing. Om de zoveel tijd bezoeken collega’s elkaars bedrijven en vertellen ze waar ze mee bezig zijn. Zo ontstaat er een open gesprek dat mensen helpt om zichzelf als mens te ontwikkelen, waarna ze ook met hun bedrijf stappen vooruit kunnen zetten.
Tot slot benadrukt Dirk nog eens het belang van landbouw. “Iedereen moet eten. Landbouw kan dus erg verbindend werken. Ons motto is niet voor niets: de landbouw vermenselijken, en mens worden aan de landbouw.”
Meer info: www.widar.be
Bron: Bio Actief 39, vakblad BioForum Vlaanderen.
