Portret Flietermolen: "Onze coöperatieve molen maalt bloem van lokale bio granen."
De Flietermolen in het Vlaams-Brabantse Tollembeek stond al decennia stil, tot er in 2016 een coöperatie werd opgericht met als doel hoogwaardige, biologische bloem te produceren van lokale graan. "We hadden meteen een goede relatie met onze bioboeren, momenteel zo’n zestien uit Vlaanderen en Wallonië." Broodliefhebbers gaan er voor de smaak, in ruil krijgen ze een smakelijk, compact en voedzaam brood.
Lokaal graan, lokaal gemalen
Vandaag houdt een team van vijf mensen zich bezig met de dagelijkse werking van de Flietermolen, een coöperatieve molen die lokale bioboeren, de molenaar en (thuis)bakkers samenbrengt. Medewerker Cathy Szafranski is al van bij het begin betrokken: “Het Pajottenland is van oudsher verbonden met lokale graanteelt. Op het moment dat we startten met de Flietermolen, was er nood aan een kleine molen die biogranen kon verwerken. We hadden dus meteen een goede relatie met onze bioboeren, momenteel zo’n zestien uit Vlaanderen en Wallonië. Een heel aantal van hen zijn ook coöperant.” De bloem gaat naar bakkers en biowinkels, vooral uit Brussel en Gent. “We proberen de kilometers te beperken.”
In september wordt het graan geoogst. Daarna spreken ze in overleg met de boeren een correcte en faire prijs af per graansoort. Daar komt veel bij kijken: "Onze huidige locatie is behoorlijk klein, waardoor we niet al het graan zelf kunnen stockeren. En sommige soorten moeten eerst nog gepeld en gekuist worden. Ook dat moeten we voorlopig elders laten doen. Daardoor lopen de kosten soms hoog op.”
"We hadden meteen een goede relatie met onze bioboeren, momenteel zo’n zestien uit Vlaanderen en Wallonië."
Groeien over de taalgrens
De Flietermolen heeft de ambitie om te groeien en dat bewijst ook de omzet die meer dan verdubbelde. De covidcrisis heeft veel mensen aan het denken gezet: ze bakken vaker hun eigen broodjes en boeren zijn geïnteresseerd om met oude graansoorten aan de slag te gaan...
Toch werd het afgelopen jaar ook duidelijk dat er iets moet veranderen aan de kostenstructuur. “Door onze infrastructuur konden we moeilijk voldoen aan de enorme vraag tijdens de lockdowns. Daarom hebben we beslist om te verhuizen naar een andere locatie met meer ruimte. We vinden binnenkort onderdak bij Ma Ferme, net over de taalgrens in Edingen. Dat is een boerderijsite waar verschillende lokale producenten zich op korte termijn zullen installeren. Of we de naam Flietermolen behouden weten we nog niet, want die is natuurlijk wel verbonden aan de molen hier.”
Wat wel zeker mee verhuist zijn de molenstenen, waarmee de meeste graansoorten worden gemalen: spelt, rogge, oude tarwesoorten, eenkoorn, boekweit en gerst. Dat diverse aanbod is hun grootste kracht. Ze malen op steen, dat is een trage manier van malen en zorgt ervoor dat alle voedingsstoffen behouden blijven. “Alleen voor onze tarwebloem doen we sinds vorig jaar een beroep op Molens Nova, een erg fijn familiebedrijf. Ze malen ons lokaal graan met zorg en met een oprecht engagement om kleinere molens te ondersteunen.”
"Mensen moeten soms hun idee van een groot, luchtig brood bijstellen als ze kiezen voor brood van oude graansoorten. Dat broodliefhebbers die klik gemaakt hebben blijkt uit de massale vraag."
Voedzaam, compact brood
Er staan dus wat veranderingen voor de deur, maar de essentie blijft: bloem produceren die goed is mens en milieu. “Het is niet altijd makkelijk om die boodschap over te brengen. Gelukkig kunnen mensen ook aan onze molen bloem kopen, zodat wij dat verhaal kunnen brengen. We zien dat heel wat broodliefhebbers blij zijn met een persoonlijk advies. Steeds meer mensen zijn glutenintolerant en daar bieden onze graansoorten een oplossing voor."
Sowieso is het wel handig om instructies te geven. "Mensen moeten soms hun idee van een groot, luchtig brood bijstellen als ze kiezen voor een brood van oude graansoorten, omdat een bepaalde bloemsoort bijvoorbeeld niet zo hoog rijst." Dat broodliefhebbers die klik gemaakt hebben blijkt uit de massale vraag en in ruil krijgen ze dus een stevig en voedzaam brood.
Intussen is er druk vanuit de supermarkten. Zij zien ook toekomst in dat lokale graan en kloppen dus eveneens aan bij de bioboeren. “Qua prijs kunnen wij daarmee niet concurreren, maar toch blijven veel boeren voor ons kiezen, omdat ze veel waarde hechten aan het coöperatief gedachtegoed en ons authentieke verhaal. Als ik dat hoor, dan kan ik niet anders dan trots zijn op wat we hier samen met de boeren en bakkers hebben neergezet.”
Bron: vakblad Bio Actief 52
