Van pannenkoek tot bio-ei
We volgen de weg van een biologische pannenkoek. Elke schakel in de keten krijgt een gezicht: Karen van de bakkerij die vertrekt van pure bio-ingrediënten, het sorteren en het pasteuriseren van de eitjes en pluimveehouders Geert en Martine die de verse bio-eitjes leveren.
De coronacrisis heeft voor deze reportage roet in het eten gegooid. Normaal nodigen we een winkelier uit om een product van in zijn biowinkel tot bij de boer te volgen. Op het laatste moment moest de winkelier verstek geven. Dat weerhield Bio Mijn Natuur (BioForum) er niet van om zelf op onderzoek te gaan. Hoe leidt een pannenkoek ons tot bij een biologisch pluimveehouder en zijn kippen?
1. Pannenkoeken, de bio-versie
We beginnen onze tocht in het West-Vlaamse Veurne, bij pannenkoekenproducent Beauvoords bakhuis. Hun biologische pannenkoeken kan je kopen in de biowinkel of de (bio)supermarkt. Alles begon in het pannenkoekenhuisje van de moeder van huidig zaakvoerder Karen Pauwelyn: “Begin jaren 1970 konden toeristen die het kasteel van Beauvoorde bezochten bij mijn moeder een pannenkoek kopen. We groeiden en produceerden na enkele jaren op grotere schaal voor winkels en supermarkten. In 2005 nam ik het bedrijf over.”
Hoe groot is jullie aandeel bio?
Karen: “Tijdens de dioxinecrisis eind jaren 1990 hebben we de stap naar bio gezet. Mijn zus zat op kot boven een biowinkel en zag daar het aantal klanten sterk stijgen. We bakken nu één vaste dag in de week onze biologische pannenkoeken.”
Wat zit er allemaal in zo’n biologische pannenkoek?
Karen: “We gebruiken uiteraard pure bio-ingrediënten zoals tarwebloem, boter, rietsuiker en echte vanille. Soms zijn de verhoudingen voor bio iets anders. Zo is biologische rietsuiker zoeter, en dus hebben we er minder van nodig. In één pannenkoek zitten heel wat eitjes! Sinds de dioxinecrisis werken we met gepasteuriseerde bio-eieren omdat de regels op het vlak van voedselveiligheid veel strenger zijn geworden.”
Karen, bakker: "We gebruiken pure bio-ingrediënten zoals tarwebloem, boter, rietsuiker en echte vanille..."
© Foto: Karen Pauwelyn, Beauvoords Bakhuis
2. De eibrekerij: niets gaat verloren
Onze volgende stap is de eibrekerij Pond' Or. “Het is een weinig zichtbare stap in de keten, nochtans maken veel verwerkers van koekjes, sauzen, pannenkoeken… gebruik van onze diensten, vertellen kwaliteitsverantwoordelijke Lowie Bossier en zaakvoerder Katrien Van Den Bogaerde.
Wat doet een eibrekerij precies?
Katrien: “Dat is eigenlijk eenvoudig: wij breken de eieren tot vloeibare eimengsels, pasteuriseren ze en verpakken ze. Wij werken onder meer met eieren die niet naar de rechtstreekse verkoop gaan omdat ze kleiner zijn dan de consument wenst… De vloeibare eieren worden gepasteuriseerd op 65 graden en meteen weer afgekoeld naar 0 tot 4 graden.”
Vragen jullie klanten naar bio?
“We zien de markt wel groeien, al gaat dat wel traag. Het heeft er misschien mee te maken dat bio-eieren duurder zijn. Dat prijsverschil is logisch: zo heeft elke stap in de keten bijkomende controles en liggen de normen voor bio hoger. Bio is dan ook 100 procent bio. Als we een bestelling voor bio krijgen, dan starten we onze productie daarmee om vermenging te vermijden.”
Katrien, van de eibrekerij: "Wij breken de eieren tot vloeibare eimengsels, pasteuriseren ze en verpakken ze."
© Foto: Katrien Van Den Bogaerde en Lowie Bossier, eibrekerij Pond’Or
3. Eieren sorteren: een knap staaltje technologie
We gaan ook op bezoek bij E.K.E. Eierhandel waar ze de eieren ophalen bij de bioboeren. Zaakvoerder Bart Kumpen nam het bedrijf over van zijn ouders en sorteert wekelijks zo’n 1,4 miljoen eieren.
Hoe worden eieren gesorteerd?
Bart: “Wij halen twee keer per week eieren op bij de boeren. De eieren gaan door onze sorteermachine. Dat is een knap staaltje technologie! Elk ei dat door de machine gaat, krijgt een uniek identificatienummer. Daarna worden ze gecontroleerd op vuile plekken of haarscheurtjes, die vaak met het menselijke oog niet zichtbaar zijn. De kans dat klanten in eierdoosjes nog kapotte eieren vinden, is dankzij de technologie een stuk kleiner vandaag de dag."
"Daarna wegen we ze nog, printen we er de houdbaarheidsdatum op en sorteren we ze. Eieren die gebroken zijn of een broze schaal hebben worden er tijdens het sorteerproces al uitgegooid. Die eieren gaan niet verloren, maar ze gaan naar de eibrekerij voor verdere verwerking.”
Sorteren jullie veel bio-eitjes?
“We zien de laatste jaren een groei in bio. We werken samen met zo’n 12 Belgische biologische pluimveehouders. Zo’n 40 tot 50 procent van de eieren die langs ons pakstation gaan, zijn biologisch.”
Bart Kumpen, eihandel: "De eieren gaan door onze sorteermachine. Dat is een knap staaltje technologie!"
© Foto: E.K.E. Eierhandel, Bart Kumpen
4. Bioboerderij ’t Reigersvliet
En dan zitten we bij onze laatste stop. Op bioboerderij ’t Reigersvliet in Ichtegem tonen bioboer Geert Seynaeve en zijn vrouw Martine Montaigne ons met plezier hoe zij biologisch kippen houden. Het welzijn van hun kippen komt op de eerste plaats.
Hoe leven jullie biokippen hier?
Geert: “Onze kippen mogen overdag naar buiten. Op onze uitloopweide staan fruitbomen waar de kippen onder kunnen schuilen. In de gangbare landbouw wordt het puntje van de snavel nog dikwijls afgelaserd om pikkerij te voorkomen. In bio is dat verboden, maar het is ook minder nodig omdat kippen meer ruimte krijgen. Het voer dat we geven is een stuk duurder, omdat het ook biologisch is. We geven ook nog luzerne bij om de darmen zo gezond mogelijk te houden. Wij werken eerder preventief.”
Hoe krijg je ze ’s avonds weer binnen?
“Onze stal is computergestuurd. ’s Morgens om 10 uur gaat de buitenloop open, ’s avonds als het donker is sluit ze weer. Je moet ervoor zorgen dat het langer licht is in de stal dan buiten, dan komen ze vanzelf weer naar binnen.”
Bron: Bio Actief
Geert en Martine van 't Reigersvliet: "Onze kippenstal is computergestuurd. ’s Morgens om 10 uur gaat de buitenloop open, ’s avonds als het donker is sluit hij weer."
© Foto: Geert en Martine, 't Reigersvliet
