Verwerkte granen

Biologische teelt

Geen residu’s van chemische gewasbescherming

De ingrediënten van biologische koekjes en muesli worden geteeld zonder chemisch-synthetische gewasbeschermingsmiddelen, herbiciden, kunstmest of ggo’s. Dat levert een groot voordeel op voor de natuur, het bodemleven en het water. De biologische teeltwijze minimaliseert bovendien de kans op chemische residu’s in je koekje. Via deze link lees je hoe de bioboer biologische gewassen teelt.

In gangbare koekjes zitten ingrediënten uit de gangbare landbouw, waar men wel gebruik maakt van chemisch-synthetische gewasbeschermingsmiddelen voor het telen van granen en andere gewassen. Daardoor is het mogelijk dat er sporen van chemische gewasbescherming in het eindproduct achterblijven. 

Biologische ingrediënten

95% bio

Bloem, granenvlokken, suiker, eieren, honing, cacao, vanille, rozijnen, nootjes… In het biologisch lastenboek staat dat minstens 95% van de landbouwingrediënten biologisch moet zijn, dus dit is zeker allemaal bio! Enkel wanneer een ingrediënt onvoldoende als bio op de markt te vinden is, mag een bakker een niet-biologisch ingrediënt gebruiken, voor maximum 5% van het totaal. Hij mag dat niet zo maar zelf beslissen: het is de wetgever die bepaalt of een biologisch ingrediënt zeldzaam is of niet. 

Eieren van blije kippen

 In de biologische sector zijn biologische eieren (zie de productfiche 'ei') altijd afkomstig van kippen die buiten lopen, biologisch voer krijgen, weinig of geen ingrepen ondergaan en weinig of geen medicijnen krijgen. Dat geldt ook voor de eieren die verwerkt worden in koekjes en gebak. 

In de gangbare voedingssector zijn verwerkte eieren vaak de meest goedkope eieren: afkomstig van dieren die leven in verrijkte kooien. Onder invloed van de publieke opinie zie je tegenwoordig in de ingrediëntenlijst van sommige koekjes staan ‘scharreleieren’. Zo geeft de fabrikant aan dat hij geen kooi-eieren gebruikt. Een scharrelei is afkomstig van een kip die vrij in de stal mag rondlopen, maar niet naar buiten mag. Een biokip mag dus wél naar buiten.

Diversiteit aan (volkoren) granen

In bio vind je doorgaans meer volkoren granen en meer dan alleen tarwe. Er is keuze over (zie onze productfiche ‘soorten biogranen’): rijst, gerst, gierst, spelt, quinoa, amarant, rogge, boekweit... In bio vind je effectief koekjes van haver, spelt en zelfs quinoa. Volkoren granen zijn beter voor je gezondheid: ze zijn afkomstig van de volledige graankorrel, inclusief zemel en kiem. Daardoor bevatten ze nog waardevolle vitamines, antioxidanten, eiwitten en mineralen en bovendien leveren ze je vezels.

Pure producten, weinig additieven

In bio zijn geen chemische bewaarmiddelen, smaakversterkers, kunstmatige aroma's of kleurstoffen toegelaten. Een aantal additieven is wel toegelaten maar de lijst is beduidend korter dan voor gangbare producten. Voor wie gevoelig of kwetsbaar is, is dat een grote plus. 

Specifiek voor koekjes en ontbijtgranen zal je merken dat er in bio soms een antioxidant (tocoferolrijk extract) wordt toegevoegd. Dit additief zorgt ervoor dat de vetstof niet ranzig wordt en verlengt zo de houdbaarheid van het product. De gedroogde vruchten in je biologische muesli zijn gegarandeerd niet gezwaveld (= behandeld met sulfiet). 

Minder zoet

Veel biobedrijven streven naar minder zoet en minder suiker. Ze verminderen het aandeel suiker of vervangen het gedeeltelijk door appeldiksap, honing of een granen- of dadelstroop. Geraffineerde witte suiker zal in bio doorgaans vervangen worden door (ongeraffineerde) rietsuiker. Kunstmatige zoetstoffen zal je in bioproducten niet vinden: ze zijn simpelweg niet toegelaten. Dat geldt ook voor zoetstoffen op basis van stevia: het procedé waarmee stevia-extracten uit de blaadjes gewonnen worden, is immers een bewerkelijk chemisch proces en daarom niet toegelaten. Een natuurlijke zoetmaker is stevia dus zeker niet.

Geen hydrogenering

Koekjes bevatten vaak vetten. Wie klassieke recepten volgt, weet dat boter het goed doet in gebak. Het geeft smaak en zorgt voor een lekkere beet. Voor de voedingsindustrie is boter een dure grondstof. Daarom werd boter in de gangbare industrie gedurende vele jaren vaak vervangen door plantaardige vetstoffen die eerst gehard werden. Daarbij ontstonden transvetten die schadelijk zijn voor onze gezondheid. Deze techniek om plantaardige, vloeibare olie hard te maken, was en is niet toegelaten in bio omdat er niet-toegelaten chemische hulpstoffen voor nodig zijn. Het gebeurt wel vaker dat de biosector nieuwe technieken uit voorzorg niet toelaat. Soms blijkt pas jaren later dat die houding gegrond was.

Duurzaam palmvetten? 

Onder druk van de publieke opinie over transvetten, nemen veel bedrijven tegenwoordig hun toevlucht tot plantaardige vetten die van nature een zekere stevigheid bezitten, zoals palmvet of kokosvet. Die moeten dus niet ‘gehard’ worden. Maar palmvet staat dan weer ter discussie omwille van de ecologische en sociale impact: voor de productie van palmvet sneuvelen elk jaar grote oppervlaktes oerwoud, dieren verliezen hun habitat en worden met uitsterven bedreigt, en voor de lokale bevolking heeft grootschalige oliepalmteelt vaak negatieve gevolgen.  

De certificering voor biologische palmolie hanteert hogere normen voor milieu en de certificering voor fair trade garandeert steun aan kleine producenten. Daarom wordt biologische fair trade palmolie door ngo’s gepromoot. (bron: Oxfam, 11.11.11, FIAN, AEFJN, Justice et Paix en CNCD-11.11.11 -‘Brochure: Duurzame palmolie, een mythe?) 

Waar koop je biologische koek en ontbijtgranen? Hoe herken je ze? 

In de biowinkels, de hoevewinkels en de biosupermarkt vind je een zeer breed assortiment biologische koekjes en ontbijtgranen. In de supermarktfilialen vind je soms een klein aanbod. Dus als je heel specifieke producten zoekt (zonder gluten, zonder suiker, enzovoort), dan loont het zeker om een biologisch verkooppunt in je buurt te zoeken. 

‘Natuurlijk’, volgens grootmoeders recept’ of ‘ambachtelijk’ betekenen niet hetzelfde als biologisch. Kijk dus uit naar het Europese biolabel en het Belgische Biogarantielabel. Lees het antwoord op de vraag 'hoe herken ik bio?'

Vergelijking gangbaar vs. biologisch