Is fair trade ook altijd bio?
Biologisch of fair trade? Als je een exotisch product aankoopt, moet je als consument soms kiezen voor een van beide: ofwel voor de ecologische garanties van bio, ofwel voor de sociaal-economische garanties van het Fairtrade-label . Soms hoef je niet te kiezen omdat fairtradeproducten vaak ook gecertificeerd biologisch zijn. Als je de verpakking en de labels leert lezen, weet je precies welke garanties je krijgt.
Zowel 'biologisch' als 'fair trade' verwijzen naar lastenboeken die streven naar een duurzame aanpak voor mens, planeet en dier. Beide lastenboeken leggen andere accenten: de regelgeving voor biologische producten focust op een ecologische productie. De afspraken voor fair trade focussen op eerlijke prijzen en sociale duurzaamheid voor de landbouwers.
Het ene sluit het andere niet uit. Integendeel, veertig procent van het fairtrade-assortiment is inmiddels biologisch gecertificeerd. Op veel bananen, chocolade, koffie en suiker vind je dus beide labels terug: ze zijn dan gecertificeerd biologisch én gecertificeerd fair trade.
Bio vs fair trade
Toch zijn er ook een aantal verschillen.
Het biolabel is wettelijk beschermd via Europese wetgeving en verplichte onafhankelijke controle. Dankzij die wettelijke bescherming mag niemand een product als 'biologisch' verkopen zonder hiervoor gecontroleerd en gecertificeerd te zijn. Bovendien kent bio één duidelijk verplicht logo voor alle in de EU geproduceerde bioproducten. De regelgeving voor bio bevat een lange lijst normen die een ecologische productie, een diervriendelijke veeteelt en een kwaliteitsvolle verwerking garanderen. Elk van die normen worden stuk voor stuk gecontroleerd doorheen de hele keten.
De biosector streeft principieel ook naar een voedselproductie gebaseerd op de vier kernwaarden ecologie, zorg, gezondheid en billijkheid, waarbij billijkheid staat voor correct betaald. Op die principes wordt een biobedrijf (voorlopig) niet gecontroleerd.
Het begrip 'fair trade' is niet wettelijk beschermd. Dat laat meer ruimte aan bedrijven om zelf hun product uit te roepen tot fair trade volgens zelf bepaalde normen. Toch bestaan er internationale normen die door FairTrade International sterk gestimuleerd en gepromoot worden. Fairtrade International garandeert, als enige, de producenten een minimumprijs. Producten die aan deze normen voldoen, herken je aan het ronde fairtradelabel.
Eerlijk is eerlijk
Producten met een Fairtrade-label worden gemaakt met respect voor mens en milieu. De producent krijgt een eerlijke prijs voor wat hij teelt. De internationale handel slaagt er immers vaak niet in om boeren in ontwikkelingslanden een eerlijke prijs te betalen die een waardig bestaan mogelijk maakt. Al te vaak bepaalt de wereldmarkt de (veel te lage) aankoopprijs.
Fair trade is dus in oorsprong een organisatie die inzet op ontwikkelingshulp. Fair trade wil boeren en arbeiders een menswaardig inkomen bezorgen, echter niet via giften, maar via correcte handel. Deze drie principes vormen de basis van fair trade:
- een duurzame productie, goed voor mens en milieu
- een sterke stem voor de boer of arbeider, zodat het label inspeelt op de juiste noden
- eerlijke handelsvoorwaarden voor iedereen in de keten
'Eerlijke handel helpt armoede te bestrijden'
Dubbele garanties, dat smaakt!
Producten met een Fairtrade-label vind je makkelijk in de Oxfam Wereldwinkels en ook in beperkte mate in supermarkten en biowinkels. Kijk uit naar beide labels, bio én fair trade, voor een keuze die je dubbele garanties biedt!

Meer vragen over 'Wat is bio?'
- Naar welk soort voedselproductie streeft de biosector?
- Aan welke normen moet de biologische productie voldoen?
- Hoe herken ik bio?
- Wat betekenen de labels op bioproducten?
- Wat bedoelen we met gangbare landbouw?
- Hoe werkt biocontrole in Europa?
- Hoe gebeurt de biocontrole buiten Europa?
- Wat is het verschil tussen bio en Biogarantie?
- Wat is het verschil tussen biologische en biodynamische landbouw?
- Waar vind ik bioproducten?
- Kan een boer van de ene op de andere dag biologisch zijn?
- Waarom is bio zijn prijs waard?
- Verwijzen de termen ‘organisch’, ‘bio-industrie’, ‘biologische bestrijding’, ‘biologisch afbreekbaar’ naar bio?